Актуелната потпретседателка на САД, Камала Харис, е најверојатниот кандидат на Демократската партија за претседател на САД. Иако таа се уште официјално не станала кандидат, таа беше поддржана од претседателот Џо Бајден, по што ја доби поддршката од мнозинството делегати кои ќе гласаат за неа на Демократската национална конвенција.
За време на претседателствувањето на Бајден, Харис беше во втор план, често се занимаваше со покомплексни прашања за кои не можеше да освои премногу политички поени. Се најде во фокусот на американската јавност откако Врховниот суд на САД ја укина пресудата Ро против Вејд од 1973 година, со која абортусот стана уставно загарантирано право на федерално ниво. Меѓутоа, покрај застапувањето за правата на жените и малцинствата во Америка, досега многу не се говореше за и за надворешнополитичките ставови на Камала Харис, пишува Политико.
Харис не оставила добар впечаток кај европските претставници на Минхенската безбедносна конференција во 2023 година кога одржала слабо подготвен говор и не успеала да се поврзе со публиката. Ниту овогодинешниот говор, кој го прочита од телепромптерот, немаше многу подобар одзив, пишува европскиот портал.
Таа оставила лош впечаток на конференција за вештачка интелигенција во Велика Британија минатата година кога, според зборовите на еден од учесниците, одржала „банален“ говор. Британската влада, тогаш предводена од Риши Сунак, го оцени настапот на Харис како позитивен, но приватно таа не беше импресионирана, што подоцна го пренесе во Белата куќа.
Од друга страна, неименувани официјални лица велат дека Харис на состаноците ја покажува својата похаризматична страна. Меѓутоа, проблемот е што европските политичари не успеаја премногу да се поврзат со американската потпретседателка, бидејќи тој дел од надворешната политика главно го водеа Бајден и членовите на неговиот тим.
„Постои аргумент дека Европската унија требаше да вложи повеќе напор за негување на односите со Харис, со оглед на возраста на Бајден. Сепак, од друга страна, не беше толку лесно бидејќи немаше можност да се запознае со неа“, вели висок функционер на ЕУ.
Покрај тоа, европските функционери приватно стравуваат не само каква би била Камала Харис како шеф на Белата куќа, туку и дали воопшто го има она што е потребно за да го победи Трамп за да стигне до Белата куќа, пишува бриселскиот портал.
Русија и Украина
Кога станува збор за надворешната политика на Вашингтон, во случај Камала Харис да стане претседател, не треба да очекуваме никакви промени во споредба со онаа што моментално ја води администрацијата на Џо Бајден.
Како и Бајден, Харис е силен поддржувач на одбраната на Украина од руска инвазија и се очекува да продолжи да спроведува слични политики како оние што ги спроведува администрацијата на Бајден. Во јуни, Харис ги претставуваше Соединетите Држави на украинскиот мировен самит во Швајцарија, каде што ја имаше својата шеста средба со украинскиот претседател Володимир Зеленски.
Во интервју за CBS, американската потпретседателка рече дека Украина може да продолжи да смета на поддршката на Вашингтон додека војната се одолговлекува.
„На Украина и треба нашата поддршка. И ние мора да ја обезбедиме.
На овогодинешната Минхенска безбедносна конференција, Харис, исто така, го повтори ветувањето на администрацијата на Бајден дека ќе ја поддржува Украина „колку што е потребно“.
Во исто време, таа е жесток критичар на рускиот претседател Владимир Путин, кого го обвини за смртта на рускиот опозициски лидер Алексеј Навални претходно оваа година. Таа ги окарактеризира руските напади врз украинските цивили како „злосторства против човештвото“ и вети дека властите во Москва ќе одговараат.
„На сите оние кои ги извршија овие злосторства и на нивните претпоставени кои се соучесници во овие злосторства, ќе бидете повикани на одговорност“, рече Харис оваа година во Минхен.
Таа неодамна го критикуваше Доналд Трамп на кампањата за неговите претходни коментари во врска со потенцијалното повлекување на Америка од НАТО.
„Доналд Трамп го прегрна Путин. Тоа не се случува само сега, туку и кога тој се закани дека ќе го напушти НАТО и го охрабри Путин да ги нападне нашите сојузници“, рече Харис.
Блискиот Исток
Кога станува збор за Блискиот Исток, Харис, додека беше сенатор од Калифорнија, ја изрази својата поддршка за решението за две држави и за Абрахамскиот договор. Како потпретседател, таа приватно изјави дека администрацијата на Бајден треба да заземе поостар став против израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху, бидејќи бројот на цивилни жртви од израелската офанзива во Појасот Газа драстично се зголеми, пишува Politico.
Јавно, Харис беше една од првите високи американски функционери кои повикаа на итен привремен прекин на огнот во март. Таа најстрого ја опиша ситуацијата во Појасот Газа, велејќи дека конфликтот стана „хуманитарна катастрофа“ за тамошните цивили.
Тарик Хабаш, кој беше советник на Бајден во Одделот за образование пред да поднесе оставка поради политиката на администрацијата кон Израел, рече дека е „внимателен оптимист“ дека Харис можеби е поспремна да размисли за промени во политиката кои ќе се фокусираат на правата на палестинските човекови права и да ги смири тековните воени акции на Израел во Газа и на други места.
Харис го поддржа договорот за Заеднички сеопфатен акционен план од 2015 година со Иран за ограничување на нуклеарната програма на Техеран. Таа го осуди воениот удар од јануари 2020 година против иранскиот врвен генерал Касем Сулејмани и предложи усвојување закон за блокирање на понатамошни воени дејства против иранските лидери и цели.
Кога станува збор за Саудиска Арабија, Харис поддржува ограничување на продажбата на оружје и испраќање воена помош за Ријад поради неговата улога во граѓанската војна во Јемен и убиството на саудискиот новинар и колумнист на Вашингтон пост Џамал Кашоги. Таа го поддржа и законот за комеморација на ерменскиот геноцид, кој долги години е извор на тензии меѓу Турција и Ерменија.
Азија
Што се однесува до политиката за Азија, доколку таа стане претседателка на САД, Харис најверојатно ќе ја продолжи цврстата политика на администрацијата на Бајден кога станува збор за соочување со Кина. Додека беше сенатор, таа го критикуваше пристапот на Трамп кон Пекинг, велејќи дека тогашниот претседател ја „изгубил трговската војна“ и дека неговите царини за кинески стоки ѝ штетат на американската економија.
Таа отворено зборуваше и за чувствителни прашања кои ги разнишуваат односите меѓу Америка и Кина. Таа редовно се залагаше за унапредување на човековите права во Хонг Конг. Трамп го потпиша нацрт-законот, кој таа го предложи со републиканецот Марко Рубио, кој ги промовира човековите права во Хонг Конг и ги санкционира функционерите од Хонг Конг вклучени во „поткопување на основните слободи“ на таа територија. Една година подоцна, таа го ко-спонзорираше Законот за политика за човекови права на Ујгурите, кој ја овласти американската влада да воведе санкции против „поединци и субјекти одговорни за кршење на човековите права“ во кинеската провинција Ксинџијанг.
Се очекува администрацијата на Камала Харис да продолжи со неофицијалната поддршка за Тајван, особено во светло на засилените воени закани на Кина.
Покрај Кина, Харис внимателно ја следеше и Источна Азија како сенатор, редовно предлагајќи закон што ги промовира човековите права во Мјанмар. Таа се спротивстави на дипломатијата на Трамп со севернокорејскиот лидер Ким Џонг Ун и ја критикуваше администрацијата на Трамп дека не прави доволно за да ги задржи нуклеарните закани што произлегуваат од Северна Кореја.
Харис, чија мајка е Индијка, исто така редовно ја критикуваше индиската влада како сенатор и се сретна со членовите на дијаспората од Кашмир. Односите меѓу Харис и владата на Нарендра Моди оттогаш се измазнуваат, при што индискиот премиер ја пофали Харис за време на државната посета на Вашингтон во 2023 година.
